Joris Holtermans is een bevlogen biologisch-vegetarische cateraar, die zich graag laat inspireren door de macrobiotiek. Hij wil mensen weer in contact brengen met de natuur door middel van voeding. Joris ging op een gegeven moment eens goed naar zijn leven kijken en vroeg zich af: “Wat kan IK veranderen?”
Vertel eens wat over jezelf.
Joricious Delicious biologisch-vegetarische catering is verbonden aan mijn naam Joris Holtermans en ontstond naar aanleiding van een online restaurant platform waar ik me voor aanmeldde. Ik ben van de zomer van 1979, (hout/boom 3 volgens de 9 sterren ki, of de 5 transformaties) dat zijn 36 zomers en woon al 9 jaar in Amsterdam. Ik heb een achtergrond in de kunsten, korte films en documentaires maken op de Willem de Kooning academie, (HBO) maar mijn creativiteit uit ik nu op de borden die ik serveer.
Mijn roots liggen in Brabant, waar we in een boerderij op een prachtige plek woonden. Ik herinner me nog dat mijn vader bij het eten opscheppen zei: ‘Dit komt van het land’. Zo kreeg ik als kind al mee dat groente van een paar meter verderop uit de tuin kwam. Mijn verbondenheid met de natuur ontstond toen; ik speelde hele dagen buiten in de groene oase. De natuur vind ik ook terug in de macrobiotische keuken, waar ik met pure en verse ingrediënten werk. Daar komt mijn drijfveer vandaan om mensen weer in contact te brengen met de natuur, door middel van voeding.
Met koken heeft de macrobiotiek kortgezegd als uitgangspunt volkoren granen, plantaardige eiwitten en 3 soorten groenten; wortelgroente, deze zijn aardend, ronde groenten, deze zijn ontspannend en versterkend en groene vezelrijke groente, die zijn goed voor de darmen en rijk aan calcium.
In welk opzicht is jouw bedrijf gerelateerd aan de macrobiotiek?
Met mijn bedrijf inspireer ik gasten, meditatiegroepen, yogagroepen, dansers, sporters, leraren en (maatschappelijke) organisaties tot een natuurlijker en puurder voedingspatroon. Mijn kracht ligt in het aanbieden van mainstream, bekende voeding, die vervolgens, zonder dat men het merkt, op een macrobiotische manier bereid en samengesteld is! Na zo’n eerste culinaire kennismaking, staan mensen meer open voor nieuwe, verrassende en andere smaken en creaties. Als ik er dan bij vertel wat het effect van een bepaald gerecht is, zijn mensen zo geïntrigeerd, dat ze er meer over willen weten. Zo is de link gelegd tussen voeding en gezondheid als een organisch geheel. En dat is macrobiotiek ook, holistisch.
Ik denk echt dat suiker bijdraagt aan het gevoel van onzekerheid. Concentratie, bewustzijn en helderheid worden enorm vertroebeld en onderbroken door suiker. Door suiker weg te laten, sta ik veel steviger voor me zelf en weet ik wat ik wil.
Hoe kwam je ertoe om macrobiotisch te leven?
Een goede vriend gaf me weleens terug: kijk waar je vandaan kwam en waar je nu bent! Hij doelde daarmee op een sombere periode, waarin ik de bodem gevoeld heb. Onzekerheid, ontevredenheid, depressie, eenzaamheid, lusteloosheid, geldzorgen, ik zat midden in mijn eigen vicieuze cirkel. Er kwam een moment dat ik klaar was met de ellende en toen ben ik alles tegen het licht gaan houden. Ik ben naar mezelf gaan kijken en zei:”Wat kan ik veranderen?“.
Kort daarna kreeg ik een soort visioen: Rijdend op een bakfiets langs een Amsterdamse gracht, was ik op weg naar een gezin om daar een verjaardagsmaaltijd voor hen te verzorgen. Ik ging in de leer en in dienst bij Appetijt catering, waar ik de macrobiotiek leerde kennen. Ik begon met fitness en nam elke week een duik in de zee gedurende ruim een jaar, met weer of ‘geen weer’. Ik gooide alle rotzooi uit flesjes, pakjes en zakjes weg en begon te experimenteren met macrobiotisch koken. Ik verhuisde naar een hele gezellige, rustige woning in het centrum van Amsterdam en na 2 jaar praktijkervaring bij Appetijt was er dus Joricious Delicious!
De macrobiotische levensstijl en keuken past perfect bij mijn roots en overtuiging om zo puur mogelijk te eten, met zijn duidelijk omlijste visie en logisch geheel. Zo dicht mogelijk bij natuurlijk eten, dat is wat ik altijd al wilde.
Makrobiotiek staat voor een lang, fit, gezond leven: Groot (macros) leven (bios).
In hoeverre verschilt deze levenswijze van die van vroeger voor jou?
In mijn studententijd kookte ik bijna altijd mijn eigen eten en moest het vooral snel klaar zijn. Ook at ik graag zoet, wat inhield dat als eenmaal het pak koekjes open was, het dezelfde dag op ging. De warme maaltijden waren op zich wel in balans, maar bestonden uit extremen: vlees (extreem yang) en nachtschades (extreem yin) en verder tropisch fruit elke dag (extreem yin). Al dat zoet (extreem yin) maakte me onzeker, een twijfelaar en dromer, dat is nu wel anders! Ik denk echt dat suiker bijdraagt aan het gevoel van onzekerheid. Concentratie, bewustzijn en helderheid worden enorm vertroebeld en onderbroken door suiker. Door suiker weg te laten, sta ik veel steviger voor me zelf en weet ik wat ik wil. Wat vroeger altijd twijfelen was, zijn nu bewuste beslissingen. Ik ben veel daadkrachtiger. Ik ben nu veel meer in balans, want ik eet geen vlees meer en geen zuivel en extreem zoet meer.
Heb je veel veranderingen aangebracht in je levenswijze?
Ja! Ik ben veel actiever geworden, sport is een onderdeel van het dagelijks leven geworden, ik heb veel aandacht voor mijn voeding. Ook deel ik mijn enthousiasme voor lekker en gezond eten met vrienden door ze regelmatig thuis uit te nodigen. Naast voeding ben ik ook op persoonlijke verzorging gaan letten, van wat er via huid, haar en mond binnenkomt of liever nog, buiten blijft! Mijn voorraadkast is nu een overzichtelijk geheel van glazen potten, zodat ik meteen zie waar ik zin in heb om klaar te maken. De keuken is nu efficiënter ingericht zodat het laagdrempelig is om te koken, alles is snel voorhanden.
Met welke richtlijn(en) heb je (de meeste) moeite?
Soms neem ik te weinig rust en aandacht voor mijn maaltijd, dan ga ik lezen of het nieuws kijken. In dat geval zou ik ook beter kunnen kauwen, dat komt de vertering ten goede en zo neem ik beter de voedingsstoffen op.
Leef je geheel plantaardig? Zo ja, trek je dat ook door naar je kleding en schoeisel e.d.?
Nee niet meer. Ik heb een tijd veganistisch geleefd en ook vegan schoenen gekocht en fietste ik speciaal naar vegan kledingwinkels voor een leuk t-shirt. Op een gegeven moment was het niet meer te doen op die manier. Het kost zoveel tijd om alles ‘verantwoord’ of ecologisch of biologisch door te voeren. Tegenwoordig zijn er gelukkig nu wel bijna overal verantwoorde alternatieven. Ik eet bijna alles biologisch, geen zuivel, ik gebruik groene zeep en wasnoten, leuke kleding en sneakers (O ja die zijn ook vegan!) vind ik bij de kringloop, ik repareer kleding en schoenen en kies bij nieuwe kleding biologisch. Toch nog aardig wat zie ik! Het meeste ‘winst’ voor de dieren en eerlijke verdeling van plantaardige voedingsstoffen en schoon water, behaal je altijd nog door vlees te laten staan. Dat is ook waar ik met Joricious Delicious voor sta: vleeseters inspireren tot veelzijdige, heerlijke plantaardige voeding, waardoor er minder vlees geconsumeerd wordt.
Een andere hele belangrijke factor is dat vitamine B 12 zo ongelofelijk essentieel is! Vanwege een te laag vitamine B12 gehalte in mijn bloed, eet ik soms verse vis, mosselen (bevat heel veel B12!) en biologische uitloop ei. Dit vind ik puurder en mijn lichaam moet zelf ermee aan de slag, in plaats van dat het ‘kant en klaar’ als injectie binnenkomt. Bovendien is de soepele, snelle energie van de vis veel waardevoller voor mij, dan een mysterieus buisje vitamine B12 die wekenlang ergens in een koelkast staat te wachten op een patiënt. Bij elke maaltijd sta ik sil bij het leven dat ik tot mij neem en ben daar dankbaar voor. Verder eet ik volledig veganistisch. Een ‘slow killer’ noem ik B12. Een sluimerend tekort kan na 10 of 12 jaar veganistisch leven, opeens opspelen en dan wordt acuut het zenuwstelsel aangetast, beland je direct in het ziekenhuis en kan het serieus snel met je afgelopen zijn.
Holistisch houdt bijvoorbeeld in: waar een voorkant is, is altijd een achterkant. De 2 natuurkrachten yin en yang kunnen niet zonder elkaar en bestaan dankzij elkaar. Dat betekent ook dat een klein aspect, altijd gevolgen heeft voor een groter geheel. De macrobiotiek zegt ook, ‘non credo’ geloof niet zonder meer, maar onderzoek, kijk, ervaar of het klopt wat er beweerd wordt.
Wie heeft jou geïnspireerd?
Adelbert Nelissen van het Kushi Instituut. Ik bewonder zijn kracht en inzet voor een betere wereld. Die wereld begint van binnenuit, door wat je als voeding tot je neemt. Hij was een voorbeeld voor mij, ook omdat hij er heel gezond uitzag. Ook Peter Termars van Appetijt heeft mij geïnspireerd, door zijn kennis, doorzettingsvermogen en enorme toewijding voor zijn cateringbedrijf.
Wat eet je zoal op een dag? Mis je bepaalde voedingsmiddelen erg?
- Ontbijt: 5 dagen per week misosoep met gedroogde daikon (werkt afvoerend) en groente, havermout of gierst of rijstepap van water en soms rijstemelk, geroosterde amandelen of andere noten, gomasio of shisopoeder en rozijn of appel, geblancheerde broccoli en wortel of gewokte groente. Daarbij nog een eetlepel zuurkool of zelfgemaakte pickles.
- Met de lunch en het avondeten maak ik allerlei verschillende gerechten met veel kleuren, kookstijlen, waar ik op dat moment zin in heb. De basis is altijd een volkoren graan, een plantaardig eiwit en veel groente. Daarbij eet ik soms zeewier, noten en zaden en vaak ook pickles. Je kan beter op mijn website de fotogallerie bekijken, dan krijg je een beter idee, je moet het uiteindelijk toch zien en vooral proeven! Ja heel soms mis ik het hele volle romige van kwark.
Hoe heeft de Macrobiotiek jou fysiek en geestelijk veranderd?
Het stoppen met suiker was intens: alsof mist uit mijn hoofd wegtrok, zag ik super helder mijn doel (koken, mijn bedrijf) voor ogen en vielen losse stukken op zijn plek. Ik heb dus helderheid gekregen op wat ik met mijn leven wil. Ik ben veel stabieler geworden en heb veel zelfvertrouwen, terwijl ik vroeger verlegen was en best veel onzeker.
Fysiek: ik ben wat afgevallen, waarschijnlijk door het afvoeren van dierlijk vet van mijn verleden van heel vaak yoghurt eten. Daarna ben ik wat aangekomen door de fitness. Ik voel me superfit.
Kan jij uitleggen aan de lezers wat in jouw optiek Macrobiotiek inhoudt?
Jammer dat het zo’n lelijk woord is, maar goed, het staat voor een lang, fit, gezond leven: Groot (macros) leven (bios).
Het is een holistische levensfilosofie, die komt uit Japan en is gebaseerd op eeuwenoude oosterse volksgeneeskunde, waarbij yin en yang gebruikt worden als leidraad. De kwaliteiten van yin en yang, die in alles terug te vinden zijn, stellen ons in staat om zelf na te gaan wat in balans is. Zo is zelf te bepalen of iets ondersteunend is of dat het evenwicht juist word verstoort. In mijn geval at ik vroeger te extreem yang (vlees) en yin (suiker, alcohol).
Yin en yang worden zowel voor voeding als voor levensstijl gebruikt. De kwaliteiten ervan zijn bijvoorbeeld:
- actie yang, ontspanning, yin
- mannelijk yang, vrouwelijk yin
- hard-zacht
- droog-nat
- warm-koud
- klein-groot
- zwaar-licht
- donker-licht
- natrium-kalium
- neerwaartse energie-uitgaande, expanderende energie
- groeit naar beneden – groeit naar boven/naar buiten
Holistisch houdt bijvoorbeeld in: waar een voorkant is, is altijd een achterkant. De 2 natuurkrachten yin en yang kunnen niet zonder elkaar en bestaan dankzij elkaar. Dat betekent ook dat een klein aspect, altijd gevolgen heeft voor een groter geheel. De macrobiotiek zegt ook, ‘non credo’ geloof niet zonder meer, maar onderzoek, kijk, ervaar of het klopt wat er beweerd wordt. En voor een groot gedeelte is het ook gezond verstand: want wat hier, in ons klimaat groeit, helpt ons tot bloei. Wat in een tropisch klimaat groeit, is meer bedoeld om af te koelen. Dus qua voeding gebruik ik liefst zoveel mogelijk biologische ingrediënten van het seizoen en uit de regio.
Met koken heeft de macrobiotiek kortgezegd als uitgangspunt volkoren granen, plantaardige eiwitten en 3 soorten groenten; wortelgroente, deze zijn aardend, ronde groenten, deze zijn ontspannend en versterkend en groene vezelrijke groente, die zijn goed voor de darmen en rijk aan calcium.
Op de site van het Kushi instituut staat een overzichtelijke poster, waarop het hele spectrum van alle heerlijke ingrediënten in 1 oogopslag te zien is. Deze poster is in de winkel van het Kushi instituut ook te krijgen.
De macrobiotiek omvat enorm veel eeuwenoude, beproefde kennis over gezondheid, die je tot je kan nemen. Door deze kennis over het effect van wat voeding met de gezondheid doet, kun je heel goed zelf zorgen dat je fit en in balans blijft. Do it yourself!
De Macrobiotiek heeft een poosje een “geiten-wollen-sokken- imago” gehad. Is dat in jouw ogen nog steeds zo?
Steeds minder, omdat er veel jonge mensen zijn, collega’s met ook hun eigen cateringbedrijf, die met hun eigen stijl een steeds groter (jong) publiek bereiken. De oude macrobioten, die nog steeds hetzelfde eten als in de jaren 70, zien er trouwens ook minder gezond uit en zijn minder gezellig dan mijn hippe collega’s! Ik moet zeggen dat ik schrok van de extreme veganisten die ik op Facebook tegenkwam. Die zijn echt eng, dat is niet leuk meer. Ik bereik meer met inspireren en vleeseters geweldige alternatieven aan te bieden, dan op ze af te geven.
Zijn er ook minder leuke effecten te noemen die het leven volgens de Macrobiotiek met zich mee kunnen brengen?
Ik kan me voorstellen als anderen die ‘streng’ macrobiotisch gaan beginnen eten, op weerstand stuiten van hun omgeving. Bij mij is het geleidelijk gegaan, omdat ik eerst vegetariër werd en toen macrobiotisch ging eten. Ik geloof dat ik vooral verandering in gang heb gezet in mijn omgeving en weinig weerstand heb gehad. Veel familieleden zijn vegetariër geworden en zijn veel bewuster met voeding bezig dan voorheen. Veel yogagroepen waar ik voor kook, pikken ook iets op van wat ik bij de maaltijden vertel over het effect van pure voeding. Ik moet soms vooraf anticiperen als ik familie bezoek. Dan breng ik zelfgebakken suikervrije, veganistische taart mee, zodat ik ook mee kan genieten van de verjaardag.
Toen ik net macrobiotisch begon te eten en ik echt me erop toelegde er strikt mee om te gaan, voelde ik me soms een eenling in een wereld vol suiker, vet, fastfood en geraffineerd eten, zeker in Amsterdam. Nu is dat veel relaxter en kies ik als ik ergens ben, het beste wat er voor handen is en geniet ik daar dan van. Thuis kan ik weer tip top puur en gezond eten.
Heb jij Macrobiotische opleidingen gevolgd?
Art of life level 1 heb ik gevolgd en veel kookworkshops bij het Kushi instituut. Het belangrijkst was mijn praktijkervaring gedurende 2 jaar bij mijn leermeester van Appetijt catering. Daar bouw ik nog steeds op voort.
Heb je tips voor mensen die gaan starten met het toepassen van macrobiotische principes in hun leven? Wat te vermijden, wat is aan te bevelen?
In mijn nieuwsbrief die ik net verstuurd heb, geef ik een paar stappen om je voedingspatroon te veranderen:
- Stap 1 naar gezonder eten is suiker te vervangen door: gedroogd fruit als rozijnen en abrikozen, natuurlijk zoet als rijstmoutstroop/gerstmoutstroop en zoete groenten als pompoen, zoete aardappel, ui, wortel, knolselderij, bieten en witte kool. Door extreem yin (suiker) te vervangen door mildere alternatieven, die minder verzurend werken, kom je meer in balans en worden belangrijke mineralen niet aangebroken om de verzuring tegen te gaan.
- Stap 2 is vlees (extreem yang en verzurend) en zuivel minderen of volledig vervangen door alternatieven. Die zijn tegenwoordig ruim voor handen. Je kan beter rijst of amandelmelkproducten nemen dan sojamelk, die is ook sterk slijmvormend.
- Stap 3 is kook zelf, dan zorg je voor je zelf en krijg je pure, verse en onbespoten voeding binnen waar niet mee gerommeld is.
- Stap 4 is vervang doosjes, flessen en zakjes met pure ongeraffineerde producten, zonder e-nummers, suiker (zit ook in biologische verpakkingen!) en smaakversterkers.
Breng jezelf stap voor stap in balans en verdiep je in de macrobiotische holistische filosofie en levensstijl en breng zelf meer energie, levensvreugde, passie en je idealen tot bloei. Aan te bevelen is dat je zoveel mogelijk kennis opdoet over het effect van voeding en de filosofie. Met die achtergrond weet je ook wat het betekent, waarom het eten en de ervaring anders is, dan voordat je ermee begon.
Vermijd dat je in één keer geen zoet meer eet, of je zo beperkt, dat je vanzelf later moet breken met je belofte en toch cravings gaat bevredigen met snoep en chips. Zoet heb je nodig, neem dan puur zoet als boven beschreven en verwerk het ook in je maaltijd, dan heb je s’avonds ook minder behoefte aan chocolade.
Doe jij aan lichaamsbeweging volgens een bepaalde methode?
Ik doe fitness omdat het heerlijk is te ervaren hoe sterk ik eigenlijk ben. Dat idee heb ik in mijn hoofd namelijk veel minder. Het is ook een bevestiging van hoe capabel ik ben en geeft mijn zelfvertrouwen extra boost. Ik heb een paar maanden elke ochtend do-in gedaan, maar daar was ik op een gegeven moment klaar mee. Soms doe ik yoga en dat voelt ook ontzettend goed. Dat schiet er soms bij in, want in het weekend moet ik vaak koken op locatie en door de week doe ik al fitness. Ik heb een tijdje op de Amstel geroeid, dat was te gek en dat ga ik in de herfst weer oppakken.
Wat is jouw droom/doel in het leven? Hoe ga je het aanpakken om het te bereiken of heb je het al bereikt?
Ik wil een zelfvoorzienend huis bouwen in een groene natuurlijke omgeving met een centrum waar mensen komen om te doen: yoga, leren koken, permacultuur, muziek maken, bouwen met natuurlijk materiaal etc. So far heb ik een aantal stappen al gezet en behaald. Op dit moment is ligt de focus op zoveel mogelijk vermogen op te bouwen door hard te werken in waar ik plezier in heb: koken voor groepen. Dat vermogen maakt een deel uit van de realisatie van deze droom. Het andere deel is samenwerking, om het met een groep mensen samen te volbrengen, zodat mensen eraan verbonden zijn en steeds terugkeren naar de nieuw gecreëerde plek.
Joricious Delicious catering
Bio – vegan – macrobiotisch
Amsterdam +31 (0) 6 – 1963 41 43
Oprichter en eigenaar van Pilates Studio Van Sonsbeek. Pilates Instructeur. Oprichter en eigenaar van Pilatesglossy Nederlands en Pilatesglossy International. Oprichter en eigenaar van Face Yoga Method®Netherlands.
Walrik zegt
Wauw Joris, wat een mooi interview!
Dit Ben Jij, mooi om je zo te leren kennen.