Grootschalige Reformerclubs: Veilig en effectief?

In de afgelopen jaren zijn er wereldwijd (en dus ook in Nederland) steeds meer zogeheten Reformerclubs ontstaan, waar grote groepen – soms tot wel 12 deelnemers – tegelijkertijd op een Reformer (of een soort imitatie-Reformer) trainen. Je ziet de clubs als paddenstoelen opkomen en weer even snel verdwijnen. Dit roept bij een ervaren Pilates-trainer en studio-eigenaar als ik vragen op over de veiligheid en effectiviteit van dergelijke lessen, zeker wanneer ze meer lijken op een fitness-workout dan op de originele Pilates-methode.

Als je naar een kwaliteitsrestaurant gaat voor het hele concept – voorgerecht, hoofdgerecht en nagerecht – zou je verbijsterd zijn als je alleen maar soep of salades kon bestellen. Tenzij het een soepbar of saladbar is, dan weet je van tevoren dat je daar niet voor een breed scala aan nagerechten hoeft te komen.
Zo is het ook met Pilates: deze geniale bewegingsmethode bestaat niet alleen uit Reformer-lessen, maar uit een systeem van ongelooflijk veel transformerende oefeningen die als geheel werken, met een duidelijke rode draad van opbouw, afwisseling en progressie naar jouw ideale versie. Pilates is geenszins een one-size-fits-all methode, maar een systeem dat de diversiteit aan lichamen – van jong tot hoogbejaard, van superfit tot zeer zwak – optimaal ondersteunt. Als je naar een Pilates studio gaat, dan verwacht je immers dat je naar een plek gaat waar je de complete Pilates methode kan krijgen, dus niet alleen maar Mat-lessen of alleen Reformer lessen.

De vraag is: kan een hippe nieuwe trend die een variatie heeft gebouwd op een Pilates-toestel – puur omdat dát toestel zo populair is – werkelijk bieden wat de oorspronkelijke methode biedt? In dit artikel brainstorm ik hardop en deel ik mijn gedachten over het concept van Reformer-clubs. Wat zijn jouw gedachten hierover?

Een aantal fundamentele principes zijn van groot belang om een Reformer-les veilig en effectief te houden:

Een goed opgeleide instructeur is essentieel voor een effectieve en veilige workout voor alle deelnemers. Een trainer met een comprehensive Pilates-opleiding van minimaal 500 uur begrijpt de anatomie, de biomechanica en de principes van de Pilates-methode. Daarnaast moet hij of zij in staat zijn om in te spelen op de individuele behoeften en specifieke klachten van klanten. Dit is cruciaal om de juiste techniek en begeleiding te kunnen bieden, vooral bij een complex apparaat zoals de Reformer.

Een trainer dient zeer ervaren te zijn – in mijn geval is dat meer dan 20 jaar ervaring – waardoor ik niet alleen een autoriteit in de les ben, maar ook de leiding kan nemen. Zonder duidelijke leiding kunnen er ongelukken ontstaan, want discipline en controle zijn cruciaal voor een veilige les.

De Reformer vereist gedetailleerde instructies en correcties. Met meer dan drie deelnemers in een les wordt het voor een trainer vrijwel onmogelijk om iedereen goed in de gaten te houden en waar nodig te corrigeren. Dit verhoogt het risico op gevaarlijke situaties en blessures aanzienlijk.

Joseph Pilates ontwierp de Reformer als een onderdeel van zijn originele Pilates-methode, met de focus op controle, precisie en progressieve training. Zijn geniale systeem bestaat uit meer dan 1000 oefeningen die het lichaam snel transformeren, de houding aanzienlijk verbeteren en pijnklachten verminderen.

Pilates ondersteunt zelfs bij revalidatie, helpt mensen met chronische klachten en is van grote waarde voor ouderen. Het toestel is niet ontworpen voor snelle, intensieve fitness-workouts of als groepsfitness-apparaat. Wanneer de Reformer wordt gebruikt in een setting die meer lijkt op ‘uptempo fitness’ in plaats van gecontroleerde Pilates, kan dit leiden tot slordige uitvoering en een verhoogd risico op blessures.

Pilates draait om kwaliteit van beweging, niet om snelheid of het aantal herhalingen. In grote groepslessen met hoge intensiteit kan deze focus op kwaliteit verloren gaan, wat niet alleen de effectiviteit vermindert, maar ook de kans op klachten vergroot. En dat terwijl een hoogwaardige Pilates-les op de Mat en met toestellen als de Reformer, Cadillac, Tower, Chair en Barrel juist verslavend goed doet voelen.

Veel Reformer-clubs spelen in op de populariteit van de Reformer en de groeiende vraag naar dynamische workouts. Maar een klassieke Advanced Reformer-sessie is een super-workout die zijn weerga niet kent! De beoefenaar transpireert, het hart pompt flink en de spieren trillen. Goede spierpijn is gegarandeerd en al na één les voel je het effect in je lichaam!

De populariteit van de oorspronkelijke Reformer leidt ertoe dat de Reformer steeds vaker wordt gebruikt als een ‘trendy fitness-apparaat’, terwijl de oorspronkelijke principes van Pilates volledig worden losgelaten. Dit zijn vaak dure lessen waarmee studio-eigenaren veel geld kunnen verdienen.

In veel gevallen worden lessen aangepast aan het fitnesspubliek, met snellere bewegingen, minder gecontroleerde oefeningen en een opzwepende sfeer. Hoewel dit aantrekkelijk kan zijn voor wie op zoek is naar een intensieve workout, staat het ver af van de Pilates-methode en brengt het risico’s met zich mee.

Daarnaast wordt in sommige clubs gebruikgemaakt van lichtere veren of extra brede platforms, die het apparaat toegankelijker maken voor fitness-georiënteerde lessen. Dit soort modificaties kunnen de training weliswaar laagdrempeliger maken, maar ze veranderen volledig de essentie van de Reformer en verminderen de effectiviteit van klassieke Pilates-oefeningen.

Vaak is er veel verloop en zijn er in elke les mensen die een proefles volgen. Door de onervarenheid van nieuwe klanten kunnen trouwe leden gefrustreerd raken, omdat zij nauwelijks progressie of een hoger niveau bereiken. Het is immers vaak zo dat iemand die een proefles volgt of een absolute beginner is, meer aandacht vergt van de trainer, zodat er minder aandacht naar de meer ervaren deelnemers gaat. Uiteindelijk verdwijnen deze Reformer-clubs binnen een jaar of vier, wanneer de hype is verdwenen.

In een kleinere groep kan de instructeur veel beter letten op:

• De juiste uitlijning en houding van de deelnemers.
• De controle en precisie van elke oefening.
• Het geleidelijk opbouwen van kracht en flexibiliteit zonder overbelasting.
• Individuele aanpassingen voor deelnemers met blessures of fysieke beperkingen.

Door te kiezen voor kleinschalige lessen, krijgen deelnemers een betere en veiligere ervaring, wat op lange termijn leidt tot een sterker, flexibeler en gezonder lichaam.

Een veilige en effectieve Reformer-les vraagt om deskundigheid, controle en precisie. Groepslessen met meer dan drie deelnemers maken het moeilijk om deze aspecten te waarborgen, zeker als de focus verschuift van Pilates naar fitness.

Wie op zoek is naar echte Pilates op de Reformer, doet er goed aan te kiezen voor een studio met goed opgeleide, ervaren trainers, waar professionaliteit, kwaliteit, persoonlijke aandacht en veiligheid voorop staan.

Een voordeel van de populariteit van Reformer-clubs is dat ze mensen nieuwsgierig maken naar het echte werk. Vaak gaan ze vervolgens op zoek naar een studio die wél fantastische resultaten kan bereiken.